 |
| Estampa do Álbum 'Atila en Galicia' (1937) Museo de Pontevedra |
"O debuxo dun
hórreo que polas súas fendas amose únicamente o ceo, di máis da
fame dun ano que un artigo de fondo». Con estas palabras expresaba
Castelao a importancia que ten a ilustración gráfica á hora de
transmitir unha mensaxe, tamén como o impacto na mirada podía
superar á palabra escrita nun artigo, nun discurso, ou en calquera
libro teórico sobre a política. Esa capacidade do medio gráfico é
o que suxeitou cada vez máis o labor de Castelao no mundo da
creación, cada vez máis comprometido co ser humano e coa súa
terra, e é a mesma que levou a plantexar unha exposición, ‘Castelao
grafista’ que leva xa case dous meses amosándose en Madrid, nin
máis nin menos que nun dos berces do debuxo, como é a Real Academia
de Belas Artes de San Fernando, redefinindo, de novo, a inesgotábel
figura do de Rianxo.
Xa nos achegáramos a
el polo miúdo na dobre cita plantexada de xeito exitoso o ano pasado
na súa casa, o Museo de Pontevedra, pero agora, da man do comisario
Miguel Fernández-Cid, o que se fai no conxunto deste proxecto é
pecharse na liña de Castelao, alí onde o seu trazo contén unha
infinidade de situacións que definiron o seu labor gráfico a través
de pinturas, debuxos ou estampas que participaron de diferentes
iniciativas artísticas e de pensamento. Acompañado dun farturento
catálogo, que excede esa condición sendo un auténtico libro sobre
esa faciana da súa obra, esta redimensión de Castelao volve de novo
a sorprender e a marabillar. Ao atopármonos a un infindo talento que
se foi axustando a cadanseu instante vital, dende os tempos de Nós e
ata o final da súa existencia. Esa adaptación ía a carón do
afianzamento do seu compromiso social e co país e agromou nunha
serie de traballos que agora, na súa totalidade, amosan a súa
identificación con ese proxecto en forma de compromiso.
‘Nós’, ‘Cousas’
ou as ‘Estampas da Guerra’ configúranse como tres grandes cumes
que artellan a exposición, pero ao seu arredor atopámonos outra
xeira de traballos que, dende a ilustración de libros, viñetas, a
creación de cartaces, traballos etnográficos ou escenificacións
teatrais, móvense sempre nesa mesma dirección, que é a de xerar un
corpus de acción que sirva para o retrato dun territorio e dunha
alma, para que se levante a voz en moitos casos fronte o que acontece
e na procura dun discurso artistico propio. Unha arte para unha
patria. O Madrid fronte ao que nun tempo Castelao ergueuse para
pedirlle máis autonomía para Galicia é o que acolle esta mostra.
Agora xa non é o cego que pide esmola, agora é a capital a que
honra a un artista galego que puxo o seu talento ao servizo dunha
causa. Un talento que se pon agora en Madrid ao nivel do propio Goya
cos seus ‘Álbumes da Guerra’ que, como se fosen os ‘Desastres’
pintados polo aragonés, deixan constancia da violencia e da
represión sufrida en Galicia na Guerra Civil. Arte e reflexión ao
servizo dun pobo. O que comezou anos antes como un interese artístico
e humano, agora a sinrazón converteuno nunha obriga moral. Como
obriga é por parte de todos nós seguir traballando arredor desta
personalidade, tal e como fixeron nesta ocasión tres institucións
como a Real Academia de Belas Artes de San Fernando, a Fundación
Mapfre e a Fundación Torrente Ballester empurradas por un deses
pontevedreses imprescindíbeis, Miguel Fernández-Cid.
Esas Estampas saíron
por primeira vez do Museo de Pontevedra de maneira completa para
amosarse fóra, e abofé que moita xente se atoparía por primeira
vez fronte a elas para sentir o arreguizo que un sempre sente cando
se enfronta a este traballo monumental, e que conforma unha das máis
grandes obras da plástica mundial e que xa se bota de menos en
Pontevedra, o seu Pontevedra.
Publicado no Diario de Pontevedra/El Progreso de Lugo 22/11/2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario